Διαταραχές του πόνου - Δυσπαρευνία

​

Δυσπαρευνία: ο πόνος στη σεξουαλική επαφή: Τρεις στις τέσσερεις γυναίκες, σε κάποια στιγμή στη ζωή τους, θα νιώσουν  πόνο στην επαφή, κατάσταση που καλείται δυσπαρευνία. Η αιτία μπορεί να είναι κάποιο γυναικολογικό πρόβλημα όπως ενδομητρίωση ή κύστη ωοθήκης. Μπορεί όμως να είναι και το αποτέλεσμα μιας σεξουαλικής δυσλειτουργίας όπως έλλειψη επιθυμίας ή διέγερσης.

​

Η γυναίκα πιθανώς να εντοπίζει τον πόνο σε κάποιο σημείο του αιδοίου, στην είσοδο του κόλπου (πρόδομος) ή πιο βαθιά στον κόλπο, μεταξύ κόλπου και πρωκτού (περίνεο), στη μήτρα, χαμηλά στην κοιλιά, χαμηλά στη μέση ή στην ουροδόχο κύστη.

Όταν ο πόνος είναι συχνός θα πρέπει να προγραμματιστεί μια γυναικολογική εξέταση.

 

Από το ιστορικό, την κλινική εξέταση, το υπερηχογράφημα κι ενδεχομένως μια λαπαροσκόπηση θα αποκλειστεί κάποια από τις ακόλουθες γυναικολογικές παθήσεις:

• Δερματίτιδες της περιοχής, όπως ερεθισμός από σαπούνια, σερβιέτες, λιπαντικά, υφάσματα – ραγάδες, εκδορές, κύστη βαρθολινείου αδένα, δοθιήνες άλλες φλεμονές έξω γεννητικών οργάνων – κολπίτιδες από μύκητες ή άλλα μικρόβια και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως χλαμύδια και έρπης γεννητικών οργάνων.

• Ινομυώματα μήτρας και κύστεις ωοθηκών.

• Σαλπιγγίτιδες και γενικότερα φλεγμονές των έσω γεννητκών οργάνων.

• Ενδομητρίωση και μετεγχειρητικές συμφύσεις.

• Σκληρός και ανελαστικός παρθενικός υμένας.

• Αιδοιοδυνία, που είναι εντοπισμένη ευαισθησία σε μια συγκεκριμένη περιοχή του αιδοίου, συνηθέστερα στην είσοδο του κόλπο.

• Κολεόσπασμο, που είναι η αντανακλαστική σύσπαση των μυών που περιβάλλουν την είσοδο του κόλπου.

• Ορμονικές μεταβολές, όπως στην κλιμακτήριο ή στο θηλασμό όπου τα μειωμένα οιστρογόνα έχουν σα συνέπεια την ξηρότητα του κόλπου.

• Η περινεοτομή ή η ρήξη περινέου μετά από φυσιολογικό τοκετό μπορεί να προκαλούν δυσπαρευνίας για μερικούς μήνες μετά τον τοκετό

 

Σε περίπτωση που αποκλειστεί κάποια γυναικολογική πάθηση, η αιτία ίσως προσδιορισθεί σε δυσλειτουργία στη σεξουαλική επιθυμία και διέγερση, όπως:

• Συναισθήματα σαν το φόβο, ντροπή, αμηχανία, ενοχές δημιουργούν δυσκολία στη χαλάρωση κι επομένως στη διέγερση.

• Η κούραση και το στρες οδηγούν σε μειωμένη επιθυμία και άρα διέγερση.

• Ασυμφωνία μεταξύ των συντρόφων σε σεξουαλικά ζητήματα, ασυμβατότητα ανατομική, μη συντονισμός σεξουαλικής επιθυμίας και γενικότερα προβλήματα στη σχέση,.

• Μερικά φάρμακα, όπως κάποια αντισυλληπτικά δισκία ή παυσίπονα μπορούν να ελαττώσουν τη σεξουαλική επιθυμία.

• Μη γυναικολογικές καταστάσεις όπως αρθρίτιδα, σπαστική κολίτιδα, δυσκοιλιότητα, σακχαρώδης διαβήτης, είναι δυνατόν να προκαλέσουν σεξουαλική δυσλειτουργία.

 

Στα γενικά μέτρα βοήθειας, ανάλογα με την αιτία της δυσπαρευνίας, θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν η χρήση λιπαντικού, κολπικών σκευασμάτων οιστρογόνων, η αλλαγή της στάσης κατά τη σεξουαλική επαφή, μεγαλύτερος χρόνος στην προετοιμασία με τα προκαταρκτικά και η γνήσια επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων, η χρήση κολπικών διαστολέων, η πυελική φυσικοθεραπεία και η ψυχοθεραπεία.

​

​

 

 Δυσπαρευνία: Όταν η σεξουαλική επαφή γίνεται επώδυνη

​

Δυσπαρευνία είναι ο ιατρικός όρος που αναφέρεται στην επώδυνη σεξουαλική επαφή και ορίζεται ως ο επίμονος ή επαναλαμβανόμενος πόνος που μπορεί να συμβαίνει πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά την επαφή.

​

Η δυσπαρευνία μπορεί να είναι γενικευμένη και να εμφανίζεται σε όλες τις σεξουαλικές επαφές ή περιστασιακή και να εμφανίζεται μόνο με συγκεκριμένους συντρόφους ή σε συγκεκριμένες σεξουαλικές στάσεις και συνθήκες. Επιπλέον, μπορεί να ταξινομηθεί σε πρωτοπαθή, που αφορά γυναίκες που αναφέρουν επώδυνες σεξουαλικές επαφές από την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής, και σε δευτεροπαθή, που εμφανίζεται αργότερα, ενώ έχει μεσολαβήσει ένα διάστημα ανώδυνων σεξουαλικών επαφών.

 

Τι προκαλεί τη δυσπαρευνία;

Η δυσπαρευνία είναι ένα συχνό γυναικολογικό πρόβλημα, που αφορά το 15-20% των γυναικών και επηρεάζει ποικιλοτρόπως τη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται ακόμη περισσότερο σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Μερικές γυναίκες μάλιστα αποφεύγουν τελείως τις σεξουαλικές επαφές επειδή φοβούνται τον πόνο που μπορεί να τους προκαλέσει. Ενώ η δυσπαρευνία πολλές φορές προκαλείται από έναν ιάσιμο παράγοντα, πολλές γυναίκες διστάζουν να το συζητήσουν ανοιχτά με τον σύντροφό τους ή τον γυναικολόγο τους.

Οι αιτίες της δυσπαρευνίας είναι ποικίλες. Για κάποιες γυναίκες ο πόνος είναι ένδειξη οργανικής διαταραχής, ενώ σε άλλες μπορεί να είναι απόρροια ψυχολογικών παραγόντων. Κάποιες γυναίκες μπορεί ωστόσο να εμφανίζουν και τα δύο. Συχνά ο πόνος της δυσπαρευνίας μπορεί να είναι επιφανειακός, στην είσοδο του κόλπου ή και στο δέρμα της περιπρωκτικής περιοχής. Σε αυτή την περίπτωση συνηθέστερο αίτιο αποτελεί η ξηρότητα του κόλπου, η οποία μπορεί να οφείλεται είτε σε ορμονικά αίτια, όπως σε γυναίκες που θηλάζουν ή σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, είτε σε φάρμακα. Άλλα συχνά αίτια αποτελούν φλεγμονές του κόλπου, δερματικές παθήσεις των γεννητικών οργάνων, τραυματισμοί και συγγενείς ανωμαλίες του γεννητικού συστήματος. Από την άλλη μεριά, στην εν τω βάθει δυσπαρευνία η γυναίκα μπορεί να εντοπίζει τον πόνο εσωτερικά στην κοιλιακή χώρα κατά τη βαθιά διείσδυση στον κόλπο.

 

Συνηθέστερα οφείλεται σε οργανικές διαταραχές, όπως:

• ενδομητρίωση

• πυελική φλεγμονώδης νόσος

• ευμεγέθη ινομυώματα

• κύστες ωοθηκών

• φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου

• ουρολοιμώξεις.

 

Δυσπαρευνία και ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση είναι μια πολύ συχνή νόσος, που συνηθέστερα αφορά άτοκες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Είναι μια καλοήθης πάθηση, στην οποία ο ενδομητρικός ιστός, δηλαδή ο ιστός που καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας, βρίσκεται εκτός της ενδομητρικής κοιλότητας. Η σοβαρού βαθμού ή η εν τω βάθει ενδομητρίωση μπορεί να προκαλέσει δυσπαρευνία, λόγω της τάσης που ασκείται στον έκτοπο αυτό ενδομητρικό ιστό.

Ο πόνος διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και μπορεί να είναι εντονότερος κατά τη διείσδυση ή να εμφανίζεται ως πόνος που κρατά αρκετή ώρα μετά τη σεξουαλική επαφή. Επιπλέον, κάποιες στάσεις στο σεξ μπορεί να προκαλούν μεγαλύτερη δυσφορία. Η θεραπεία δεν είναι ίδια για κάθε γυναίκα και σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από:

• την ηλικία της

• την επιθυμία της για εγκυμοσύνη

• την ένταση των συμπτωμάτων.

 

Μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου, ορμονική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.

 

 

Η ψυχοπαθολογία γύρω από τη δυσπαρευνία

Η σεξουαλική δραστηριότητα συνδέεται στενά με τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Ο κόλπος αποτελεί έναν σωλήνα που περιβάλλεται από μυς. Ο κολεόσπασμος, δηλαδή ο επώδυνος ακούσιος σπασμός των μυών αυτών, καθιστά τη σεξουαλική επαφή επώδυνη. Η δυσπαρευνία μπορεί να σχετίζεται με ιστορικό ψυχολογικού τραύματος, λόγω σεξουαλικής κακοποίησης στο παρελθόν ή επώδυνης πρώτης σεξουαλικής επαφής. Παράγοντες που μειώνουν τη σεξουαλική επιθυμία μπορεί να προκαλέσουν επίσης δυσπαρευνία.

 

Η γυναίκα μπορεί να αισθάνεται άγχος, φόβο ή ντροπή που να οδηγεί σε μειωμένη λίπανση του κόλπου και μειωμένη ικανότητα διέγερσης. Το στρες μπορεί να οδηγήσει σε σύσπαση των μυών του πυελικού εδάφους, προκαλώντας δυσπαρευνία. Επίσης, μειωμένη αυτοεκτίμηση και προβλήματα με την εικόνα του σώματός της ή προβλήματα στη σχέση του ζευγαριού μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλό επίπεδο διέγερσης και να επιτείνουν το πρόβλημα, δημιουργώντας δυσφορία ή πόνο. Ο αρχικός πόνος μπορεί να οδηγήσει σε φόβο επαναλαμβανόμενου πόνου, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

 

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Το πρώτο βήμα αντιμετώπισης της δυσπαρευνίας είναι η ενημέρωση και η διάγνωση της αιτίας που την προκαλεί. Η περαιτέρω αντιμετώπιση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υποκείμενη αιτία, παράδειγμα δε αυτής μπορεί να είναι η θεραπεία κολπικών λοιμώξεων, ουρολοιμώξεων ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενων ασθενειών με τα κατάλληλα φάρμακα. Σε γυναίκες με κολπική ξηρότητα συστήνεται η χρήση ενός λιπαντικού, ενώ αν οφείλεται στη μακροχρόνια χρήση κάποιου φαρμάκου, μπορεί να προταθεί η διακοπή του ή η χρήση ενός εναλλακτικού σκευάσματος. Όταν η δυσπαρευνία προκαλείται από οργανικές αιτίες, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση που να περιλαμβάνει:

• καυτηριασμό των εστιών της ενδομητρίωσης

• λύση των συμφύσεων στην πύελο

• αφαίρεση ινομυωμάτων και ωοθηκικών κύστεων

• αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας.

 

Υπάρχουν εναλλακτικές θεραπείες; 

Σε γυναίκες με κολεόσπασμο μπορεί να είναι αποτελεσματική η θεραπεία απευαισθητοποίησης. Μέσω κολπικών ασκήσεων χαλάρωσης οι γυναίκες αποκτούν σταδιακά ανοχή σε κολπικούς διαστολείς αυξανόμενου μεγέθους που μπορούν να μειώσουν τον πόνο. Στις περιπτώσεις αυτές, επειδή τα αίτια μπορεί να είναι ψυχολογικά, ιδίως όταν εμφανίζεται ως αντίδραση σε μια προηγούμενη τραυματική σεξουαλική εμπειρία, η ταυτόχρονη σεξουαλική ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά. Αν και ο κολεόσπασμος και η δυσπαρευνία αποτελούν διαφορετικές διαταραχές, συχνά είναι δύσκολο να διακριθούν.

 

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία

Κάποιες από τις αιτίες που προκαλούν δυσπαρευνία μπορούν να προληφθούν. Για παράδειγμα, η χρήση ενός λιπαντικού ή ενός προϊόντος που ρυθμίζει το pH του κόλπου μπορεί να μειώσει την ξηρότητά του. Σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, κατά την οποία η ανεπαρκής λίπανση οφείλεται σε χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων, μπορεί να εφαρμοστεί μια κολπική κρέμα οιστρογόνων. Επιπλέον, η προστασία από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μπορεί να γίνει λαμβάνοντας την κατάλληλη γυναικολογική φροντίδα, χρησιμοποιώντας προφυλάξεις και αποφεύγοντας τους πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους. O κίνδυνος μυκητιασικών λοιμώξεων μειώνεται όταν η γυναίκα αποφεύγει τα στενά ρούχα, χρησιμοποιεί βαμβακερά εσώρουχα και διατηρεί καλή υγιεινή. Τέλος, ο πόνος σε γυναίκες με ενδομητρίωση φαίνεται να είναι εντονότερος τις μέρες πριν καθώς και κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας. 

​

​

Επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες.

​